Soğuk İklimden Doğan Latifeler
Erzurum’un sert kışları halk arasında birçok latifenin doğmasına sebep olmuştur. Anlatılan meşhur bir hikâyeye göre, bir kedi damdan dama atlarken havada donup kalır. Ancak sekiz ay sonra bahar gelince çözülür ve “mırnav” diyerek yere düşer. Bu, aslında halkın kışın uzunluğunu ve şiddetini anlatmak için kullandığı bir darb-ı meseldir.
Gerçekten de Erzurum’da soğuk öylesine keskindir ki, bir insanın eli ıslakken demire değse anında donar. Eli demirden kurtarsa bile derisinin bir kısmı demirde kalır. Azak ve Deşt-i Kıpçak gibi soğuk diyarlar bile böylesi bir kış görmemiştir Guided Tour Ephesus.
Sağlam Bedenli Halk
Bu ağır iklime rağmen Erzurum halkı oldukça güçlü ve sağlam yapılıdır. Soğuk, insanları zorlasa da bedensel dayanıklılıklarını artırmıştır. Böylece zorlu yaşam koşullarına uyum sağlamışlardır.
Meyveler ve Gıda Zenginliği
Kış aylarında Erzurum’da bağ ve bahçe bulunmaz. Ancak meyveler çevre bölgelerden gelir. İspir, Tortum ve Erzincan’dan getirilen şeftali, kayısı, zerdali ve üzüm oldukça meşhurdur. Üstelik bu meyveler çok ucuzdur; okkası sadece bir akçeye satılır. Kavun ve karpuz ise arabalarla getirilir ve fiyatı on akçeyi bulur.
Erzurum’un gıda bakımından oldukça zengin olduğu da belirtilir. Halkın ihtiyacı olan birçok besin bol ve ucuzdur. Bu yönüyle şehir, sert iklimine rağmen yiyecek çeşitliliği bakımından benzersiz bir konuma sahiptir Erzurumun Dervişleri İklimi ve Bolluk İçinde Yaşamı.
Odun ve Yakacak
Erzurum’un en büyük sıkıntılarından biri ormanlarının olmayışıdır. Dağlar çıplak olduğundan odun bulmak kolay değildir. Fakat Allah’ın hikmeti olarak odun da çevre dağlardan temin edilir ve ucuz fiyata halka ulaşır. Özellikle “gürân” adı verilen uzun ağaç direkler kış aylarında yakacak olarak kullanılır.
Develerle getirilen pelit ve meşe odunları da halkın temel yakacak kaynağıdır. Paşa’nın odunu ise bir kural gereği, Erzurum’a gelen kervanların develeriyle taşınır. Fakir halk ise sığır tezeği yakarak ısınır. Evlerin ortasında bulunan ocaklar hem ısınma hem de yemek pişirme işlevi görür.
Eğerlidağ ve Şifalı Bitkiler
Erzurum’un kıble tarafında, şehre yarım saat mesafede bulunan Eğerlidağ, yüksekliği ve görüntüsüyle dikkat çeker. Tepeleri iki çatallı olduğundan halk arasında bu isimle anılır.
Bu dağ, aynı zamanda bir şifa kaynağıdır. Burada yetişen tutya çiçeği, reyhan, ışkın, tere, ravend, şahtere ve daha pek çok bitki hastalıklara deva olarak kullanılır. Hekimler özellikle tutya çiçeğinden faydalanır; göz hastalıklarının tedavisinde kullanarak insanların görme sorunlarını giderirler. Ayrıca dağda yetişen laleler, şakayıklar, naneler ve diğer çiçeklerin hoş kokusu insana adeta yeni bir hayat verir.
